W kraju od kilku lat wciąż mówi się o gazie łupkowym, który ma być przyszłością naszej energetyki. Tymczasem Polska znacznie większe zasoby ma w dziedzinie OZE. Największy potencjał techniczny tkwi w energii geotermalnej i jest szacowany na poziomie 1512 PJ/rok co stanowi ok. 30% krajowego zapotrzebowania na ciepło. Jeśli wierzyć wyliczeniom, jesteśmy europejską potęgą pod względem możliwości eksploatacji wód geotermalnych, które z powodzeniem mogą wspierać energetykę cieplną nad Wisłą.

Źródła o wysokiej temperaturze wykorzystywane są w specjalnych instalacjach do produkcji energii elektrycznej, a także ciepła. Niskotemperaturowe zasoby geotermalne używane są do zmniejszenia zapotrzebowania na energię poprzez wykorzystanie w bezpośrednim ogrzewaniu budynków mieszkalnych, obiektów użyteczności publicznej, zakładów produkcyjnych, szklarni lub mogą być zastosowane w pompach ciepła, które pobierają ciepło z ziemi na płytkiej głębokości i uwalniają je wewnątrz domów w celach grzewczych.

Polskie zagłębie geotermalne

„Wydobycie wód geotermalnych jest opłacalne ekonomicznie, gdy do głębokości 2 km temperatura osiąga 65^°C, a zasolenie nie przekracza 30 g/l. W Polsce położonej poza strefami aktywności tektonicznej i wulkanicznej, pozyskiwanie złóż pary wodnej z dużych głębokości do produkcji energii elektrycznej jest nierentowne, ale... W naszym kraju występują naturalne baseny sedymentacyjno-strukturalne, wypełnione gorącymi wodami podziemnymi o temperaturze od kilkudziesięciu do ponad 90^°C (niekiedy nawet ponad 100^°C), co sprawia, że znajdują one zastosowanie głównie w energetyce cieplnej. Szacuje się, że nawet 40 proc. powierzchni naszego kraju nadaje się do ich eksploatacji. Co ważne optymalne warunki do wykorzystania tych wód w dużym stopniu pokrywają się z obszarami o dużym zagęszczeniu aglomeracji miejskich i wiejskich, silnie uprzemysłowionymi oraz rolniczymi. Na terenach zasobnych w energię wód geotermalnych leżą m.in. Warszawa, Łódź, Toruń, Poznań czy Szczecin” – mówi Maciej Sokolik z firmy Thermaflex Izolacji, która już od 35 lat dostarcza nienaruszające równowagi ekologicznej i przyjazne dla środowiska rozwiązania dla efektywnej dystrybucji energii cieplnej.

(Nie)wykorzystany potencjał

To, że energia geotermalna może być niezwykle użyteczna potwierdzają sygnały napływające z całego świata dotyczące rosnącego udziału tego źródła w pokryciu globalnego zapotrzebowania na energię. Postęp techniczny oraz względy ekologiczne, ekonomiczne i społeczne pozwalają prognozować, że zainteresowanie geotermią z każdym rokiem będzie coraz większe. Obecnie wykorzystuje ją 78 państw, z czego 24 udaje się z niej produkować prąd elektryczny. Tymczasem Polska, choć należy do jednego z najbogatszych w wody geotermalne państw Europy, wciąż w niewielkim stopniu korzysta ze swojego podziemnego potencjału. Takich instalacji w naszym kraju jest jak na lekarstwo. Te, które pracują, realizują cele grzewcze, lecznicze oraz rekreacyjne. Jednym z ciekawszych projektów jest największy w Polsce i jeden z najnowocześniejszych w Europie obiekt rekreacyjno-sanatoryjny w Bukowinie Tatrzańskiej. Cały kompleks zajmuje ogromny obszar o powierzchni ponad 4 ha a jego największą atrakcją są baseny termalne. Wszystkie wypełnione są wodą, której temperatura waha się od 30 do aż 38^°C. Pochodzi ona z odwiertu o głębokości 2400 m, usytuowanego na północno-zachodnim zboczu góry Wysoki Wierch. Jej transport do obiektów realizowany jest rurą preizolowaną Flexalen o średnicy 125 mm i długości około 1 km. 

Zaprojektowane, by oszczędzać energię

Podczas przesyłania wody geotermalnej w sieciach, ciśnienie często osiąga nawet 6 barów. Rury PE-X nie są w stanie sprostać tak dużym obciążeniom, dlatego dla zapewniania maksymalnie bezpiecznej, wieloletniej eksploatacji instalacji w Bukowinie Tatrzańskiej zdecydowano się na zastosowanie kompletnego rozwiązania firmy Thermaflex Izolacji o doskonałych parametrach temperaturowych i wytrzymałościowych. Inwestor docenił łatwy montaż i bardzo dobre właściwości termoizolacyjne, pozwalające minimalizować straty ciepła podczas transportu na tak znaczną odległość. Istotnym argumentem przemawiającym na korzyść technologii Flexalen okazały się znakomite właściwości rury roboczej z polibutelynu, który jest o 25% bardziej elastyczny niż PE-X i o 44% bardziej elastyczny niż PP-R. Dzięki temu rury przy temperaturze 90^°C mogą być obciążane do ciśnienia roboczego 6 bar! Co więcej, materiał ten charakteryzuje się wysoką odpornością chemiczną na różne związki, którymi nasycone są zwykle wody geotermalne. W transporcie wody geotermalnej niezwykle ważne jest, aby wszystkie elementy narażone na kontakt z wodą, były odporne na korozję. Polibutelynowe rury nie korodują – co bywa dużym problemem w przypadku zastosowania rury stalowej, a ich trwałość może sięgnąć nawet 100 lat!