Celem samym w sobie staje się dekarbonizacja gospodarki zwana dziś gospodarką niskoemisyjną. Mechanizmem jego realizacji ma być szeroko rozumiany system EU ETS, ale jego skuteczność i logikę weryfikuje gospodarka. Póki co negatywnie. […] Zmiany na rynku energii skuteczniej niż koszty uprawnień do emisji CO₂ eliminują instalacje o najgorszych parametrach – sprawnościach wytwarzania energii elektrycznej […] System EU ETS jeśli ma skutecznie ograniczyć emisje CO₂ to koszty uprawnień muszą być wysokie i bez derogacji, a to nie sprzyja gospodarce, różnicując przy tym istotnie kraje Wspólnoty […] Projektowane działania UE w zakresie polityki klimatyczno – energetycznej na czas po roku 2020 nie mogą wynikać z emocjonalnych i kosztownych deklaracji politycznych, a z szacowania skutków i kosztów odrębnie dla poszczególnych krajów Wspólnoty! Tam gdzie ważą warunki gospodarcze, a warunkują społeczne - nie ma miejsca na kosztowne „fajerwerki” z dogmatów i romantyzmu klimatycznego z dekarbonizacją gospodarki jako celu samego w sobie!

O kruchości Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (EU ETS) i stanowisku Krajowej Izby Gospodarczej w tym temacie mówił w referacie wprowadzającym w trakcie International Emissions Trading Congress, Herbert Leopold Gabryś, Przewodniczący Komitetu ds. Polityki Klimatyczno-Energetycznej KIG.

Kongres odbył się w dniach 11-12 kwietnia br. w Warszawie, a jego organizatorem był Zespół PowerMeetings.eu

Słowa Pana Przewodniczącego Gabrysia wypowiedziane na IETC usłyszeli zdaje się posłowie Parlamentu Europejskiego, gdyż parę dni później, 16 kwietnia, odrzucili propozycję Komisji Europejskiej tzw. backloadingu, czyli zawieszenia 900 mln pozwoleń na emisję CO₂ po 2013. „To zła propozycja Komisji Europejskiej i dobrze się stało, że ją odrzuciliśmy. Unia Europejska jest na drodze do osiągnięcia swoich celów energetyczno-klimatycznych do 2020 roku. Głównym celem dyrektywy ETS jest zredukowanie emisji i to zadanie dyrektywa spełnia. Również rynek emisjami funkcjonuje, a ceny rosną bądź spadają w zależności od sytuacji ekonomicznej” – mówiła w wywiadzie poseł PE, prof. Lena Kolarska-Bobińska po głosowaniu. „Nawet jeśli komisarz Connie Hedegaard nie akceptuje bieżących cen emisji CO₂ nie może zaprzeczyć, że system pracuje tak, jak został zaprojektowany. Jeśli uznamy, że system ETS nie sprawdził się, to należy go zmienić w całości po 2020 roku, a nie robić jednorazowych, „ręcznych” i administracyjnych poprawek, manipulacji cenami” - dodała Kolarska-Bobińska.
Bardzo prawdopodobne jest, że mając na uwadze wynik głosowania w Strasburgu KE wycofa projekt backloadingu.

Jak na wynik głosowania PE zareaguje rynek pokaże czas. Zdaniem inwestorów, bez proponowanej ingerencji Wspólnoty w EU ETS nie ma szans na poprawę obecnych notowań jednostek, których nadwyżka na rynku w tym roku może sięgnąć nawet 1,7 mld ton ekwiwalentu CO₂. O perspektywach dla rynku carbon i wpływ backloading na zmianę notowań w handlu emisjami mówił w trakcie IETC Philipp Ruff, analityk, Tschach Solutions. Sytuację makro w systemie ETS, prognozy cen na rynku carbon, ryzyko polityczne i możliwe strategie polityczne przedstawił na Kongresie Maciej Wiśniewski, Prezes Zarządu, Dom Maklerski Consus SA. O perspektywie biznesowej przy uwzględnieniu zmian w polityce wpływających na EU ETS, oraz globalny rozwój systemu handlu emisjami mówiła natomiast Sarah Deblock, EU Policy Director, International Emissions Trading Association.

Wydaje się, że z rozstrzygnięć na obecnym etapie najbardziej skorzystają polskie przedsiębiorstwa, objęte systemem EU ETS. Gdyby backloading został wprowadzony konkurencyjność części polskiego przemysłu stanęłaby pod bardzo dużym znakiem zapytania. Teraz spokojniej będzie można wdrażać się w nowe zasady działania EU ETS. Wraz z początkiem nowego, 2013 roku, Unia Europejska, a więc także Polska wkroczyła w tzw. III okres rozliczeniowy, wprowadzający m.in. system aukcyjny w handlu emisjami. Podążając za ustaleniami Komisji Europejskiej aukcjoning uprawnień powinien być podstawową zasadą stosowaną do alokacji w III okresie, jako gwarancja przejrzystości i prostoty systemu, a także największy bodziec motywujący do inwestowania w technologie niskoemisyjne.

Ramy prawne europejskiego systemu handlu emisjami nie określają, w jaki sposób i gdzie powinny być zawierane transakcje dotyczące uprawnień na emisje. Uczestnicy rynku handlują bezpośrednio ze sobą lub zbywają/nabywają zezwolenia poprzez jedną z kilku organizacji zajmujących się ich wymianą w Europie albo też uciekają się do pomocy firm pośredniczących, które czerpią korzyści z tego nowego rynku. Jednak - zdaniem obserwatorów - to właśnie europejski system handlu emisjami stał się ostatnimi czasy siłą napędową światowego rynku handlu uprawnieniami do emisji, który to handel staje się coraz skuteczniejszym narzędziem ograniczania emisji gazów cieplarnianych przy zachowaniu niskich kosztów.

O tym w jaki sposób funkcjonuje giełda ICE Futures Europe oraz EEX, w jaki sposób są prowadzone aukcje w fazie III, a także jakie są dostępne instrumenty na rynku carbon w kontekście rynku wtórnego opowiadali w trakcie IETC eksperci obu instytucji: George Waldburg-Wolfegg, Dyrektor, Emissions Markets, ICE Futures Europe i Viviana Ciancibello, Senior Expert Emissions, EEX.

O zabezpieczaniu w fazie III mówił w trakcie Kongresu Stéphane Colin, Dyrektor Saga Commodities,

Pierwszy dzień IETC zakończyła dyskusja panelowa z udziałem Lucy Naydenova, Team Lead, International Negotiations Support Sustainable Development Mechanisms, UNFCCC, Natalie Kuszko, Lead Negotiator for Ukraine, UNFCCC, Herberta Leopolda Gabrysia z KIG, Stephane Colin z SAGA COMMODITIES, Macieja Wiśniewskiego z Dom Maklerski Consus SA. Debatę prowadził Stanisław Poręba, Doświadczony Ekspert - Manager, Ernst&Young Business Advisory.

Uczestnicy debaty podkreślali, że bardzo trudno dzisiaj prognozować rynek carbon po 2020 roku. Unijna polityka klimatyczna z 2007 roku była tworzona przy założeniu uzyskania globalnego porozumienia w zakresie redukcji emisji GHG na Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej (COP 15) w Kopenhadze w 2009 roku. Nie przewidywano długotrwałego kryzysu gospodarczego i tak dużych problemów z opanowywanie niskoemisyjnych technologii (CCS).

Obecnie znany jest tylko uzgodniony harmonogram prac ONZ nad globalnym porozumieniem z terminem jego zawarcia w 2015 roku. Kształt merytoryczny porozumienia jest jeszcze otwarty, ale będzie bardzo trudno wprowadzić wiążące zobowiązania redukcyjne. Trwają końcowe prace nad V Raportem IPCC, który powinien dostarczyć wytycznych co do zakresu i tempa działań redukujących emisje GHG.

UE również nie ma planu działań wdrażających politykę klimatyczną po 2020 r., projekty sięgające do 2050 r. nie uzyskały wymaganej akceptacji. W tracie konsultacji jest plan działań do 2030 roku. Ponadto prognozy emisji GHG na trzeci okres rozliczeniowy ETS (2013-2020) były zbyt wysokie, co spowodowało spadek cen uprawnień do emisji CO₂ do poziomu kilkakrotnie niższego niż zakładano. Tak niski poziom cen uprawnień niweluje stymulacyjne działanie ETS, szczególnie istotne dla firm energetycznych jest zdecydowane pogorszenie opłacalności nowych jednostek wytwórczych. Sytuację pogarsza spadek równoległy cen  energii elektrycznej, spowodowany przedłużającym się spowolnieniem wzrostu gospodarczego i szybko rosnącym udziałem energii z dotowanych, odnawialnych źródeł.

Najkorzystniej byłoby wykorzystać okres do 2020 r. na ustabilizowanie rynków energii i uprawnień poprzez zmiany regulacji znacznie dalej idące niż przenoszenie uprawnień z początku na koniec trzeciego okresu (backloading). System powinien być bardziej elastyczny i sterowalny, poza zmianami regulacji będzie to możliwe dzięki powiązaniu ETS z podobnymi systemami w innych krajach. Konieczne jest uwzględnianie różnego poziomu rozwoju gospodarczego krajów UE oraz historycznie różnego udziału węgla w ich gospodarkach. Dla krajów integrujących się z UE, takich jak Ukraina, powinny być przewidziane rozwiązania pomostowe w dość długim okresie przejściowym. Konieczne są dalsze prace nad opanowaniem niskoemisyjnych technologii, a plan działań na lata 2021-2030 powinien bazować na sprawdzonych, komercyjnie dostępnych technologiach. Są szanse, że prowadzone przez Komisje Europejską konsultacje w tej sprawie doprowadzą do racjonalizacji planów i regulacji obowiązujących po 2020 r.

Rynek uprawnień po 2020 r. może skutecznie spełniać funkcje rynkowego optymalizatora działań redukujących emisję GHG ale wymaga to intensywnych działań i znacznych korekt w regulacjach. W efekcie możemy uzyskać szybszy postęp w redukcji GHG bez negatywnego oddziaływania na gospodarkę. Stabilny ETS będzie pozwalał na racjonalizację ryzyka operatorów i inwestorów instalacji. Bez przełamania impasu inwestycyjnego nie będzie szans na skuteczne wdrażanie polityki klimatycznej UE z celem przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.

Polskie przedsiębiorstwa jako uczestnicy europejskiego rynku handlu emisjami, a także przyszli, poważni partnerzy biznesowi powinny dogłębnie zweryfikować zasady jego funkcjonowania, poznać przypadki najlepszych praktyk oraz skorzystać z doświadczenia sąsiadów z zagranicy. W drugim dniu Kongresu o podstawach skutecznego planu obrotu uprawnieniami do emisji, w tym o ustanawianiu celów mówił James Atkins, Prezes Vertis Environmental Finance. Prezes Atkins skupił się na takich zagadnieniach jak: dlaczego tak ważne jest określenie jasnego celu, kiedy cele „wynikają” z kosztów, a kiedy z ryzyka i dlaczego minimalizowanie kosztu nie powinno być celem. Posłużył się przy tym przykładami z różnych branż przemysłowych pokazującymi jak ustanawiać cele, kiedy tworzymy plan obrotu uprawnieniami do emisji.

O możliwościach współpracy z domem maklerskim – dlaczego jest to konieczne, w jakich sytuacjach oraz o finansowo-technicznych aspektach takiej kooperacji opowiedzieli uczestnikom IETC Jacek Jaszczołt i Juliusz Preś, Członkowie Zarządu, Dom Maklerski Consus SA.

Katarzyna Kłaczyńska, LL.M. Attorney and Counselor-At-Law, Ernst&Young Law Tałasiewicz i Wspólnicy Sp. k w czasie swojej prelekcji skupiła się na problematyce oczekiwanych przydziałów uprawnień dla energetyki i pozostałych sektorów, derogacjach oraz na krajowym planie inwestycyjnym. Wspomniała także o przygotowywanej w resorcie środowiska ustawie o handlu uprawnieniami.

Wprowadzone niedawno oraz aktualnie przygotowywane regulacje unijne na rynku carbon – przepisy MIFID II, MIFIR (EMIR) oraz MAD&MAR omówił natomiast Dariusz Bliźniak, Prezes Zarządu, Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych SA.

International Emissions Trading Congress już za nami. Wszystkim uczestnikom, prelegentom oraz moderatorowi panelu dyskusyjnego dziękujemy za udział w tym, jak się okazało, niezwykłym wydarzeniu. Zespołowi PowerMeetings.eu udało się po raz kolejny zorganizować spotkanie, na którym przedstawiciele sektora mieli okazję do cennej dyskusji, wymiany poglądów i doświadczeń, zawarcia nowych kontaktów biznesowych, rozmów branżowych, jak również do miłego spędzenia czasu. Jak wynika z informacji zwrotnych zebranych w trakcie Kongresu, spotkanie zostało ocenione jako merytorycznie bardzo ciekawe, a prelegenci i moderator chwaleni za wysoki poziom wystąpień.

Bardzo dziękujemy Dom Maklerski Consus SA, Vertis i Saga Commodities - Partnerom IETC za wsparcie przy organizacji spotkania.

Bardzo dziękujemy wszystkim instytucjom zaangażowanym we współpracę: ICE Futures Europe, EEX, Tschach Solutions, IETA, UNFCCC, Ernst&Young, IRGIT oraz Krajowej Izbie Gospodarczej.

Cieszymy się, iż nasze przedsięwzięcie zyskało także poparcie mediów. Wśród Patronów Medialnych znalazły się: Argusmedia.com, Gramwzielone.pl, Eko-samorzadowiec.pl, Ogrzewnictwo.pl, Klimatyzacja.pl, Ebe.org.pl, portalenergetyczny.pl, Chemia i biznes, Inżynieria.com, Paliwa i Energetyka, eGospodarka.pl, Czysta Energia, Cire.pl, Cleantech, Renewable Energy, InfoMediu, Wentylacja.biz, Klimatyzacja.biz, Chłodnictwo.biz, Ogrzewanie.info.pl, Energia dla przemysłu i Polcoaldex.pl.

Zapraszamy do współpracy przy kolejnych projektach!